Проблемы традиции и новаторства в творчестве Мухаммеджана Рахими тема диссертации и автореферата по ВАК РФ 10.01.03, кандидат наук Худжамкулов, Абдурашид
- Специальность ВАК РФ10.01.03
- Количество страниц 173
Оглавление диссертации кандидат наук Худжамкулов, Абдурашид
Мукаддима............................................................................4
Боби 1. Баъзе масъалахои анъана ва навоварй
дар назми шуравии тоник............................................15
Фасли 1. Мафхум, таъриф, мох,ият ва унсурх,ои
анъана ва навоварй......................................................15
Фасли 2. Таснифоти анъанаю навоварй ва алокаи
диалектикии онх,о..........................................................25
Фасли 3. Таносуби анъана ва навоварй бо мундарича
ва шакл.....................................................................32
Боби 2. Анъана ва навоварй дар эчодиёти
Мухдммадчон Рахимй...................................................41
Фасли 1 .Бозтоби мазуъх,ои анъанавй
дар эчодиёти М. Рах,имй.................................................41
Фасли 2. Анъанаи панду ^икматсарой дар
эчодиёти М. Рахдшй....................................................78
Боби 3. Масъалаи анъана ва навоварй дар поэтикаи
М. Рахимй...................................................................92
Фасли 1. Омузиши унсурх,ои жанрй - зухуроти навоварй
дар поэтикаи М. Рах^имй............................................93
Фасли 2. Тадаввулоти кофия дар ашъори М. Ра^имй..................105
Фасли З.Санъатх,ои бадей дар ашъори М. Ра^имй.....................134
Хулоса............................................................................... 150
Адабиёт.............................................................................. 159
Рекомендованный список диссертаций по специальности «Литература народов стран зарубежья (с указанием конкретной литературы)», 10.01.03 шифр ВАК
Жизнь и творчество Соме`Одиназаде2012 год, кандидат филологических наук Холикова, Зайналби Кенджаевна
Ашур Сафар и литературная среда Куляба второй половины XX века2010 год, кандидат филологических наук Шафиев, Фарход Ашурович
Жанрово-стилевые особенности поэзии Гулрухсор Сафиевой2012 год, кандидат филологических наук Абдурашидова, Умедп Рахимджоновна
Жизнь и творчество Салими Хатлони: Проблемы поэзии в период независимости Республики Таджикистан2013 год, кандидат филологических наук Косимов, Солех Салимович
Хафиз Шерази и Алишер Навои (вопросы традиции, мастерства и новаторства)2004 год, кандидат филологических наук Суюнов, Мавлонберди Рахмонович
Введение диссертации (часть автореферата) на тему «Проблемы традиции и новаторства в творчестве Мухаммеджана Рахими»
А^амияти мавзуъ. Адабиёти навини точик анъанадои адабиёти классикии точику форсро идома дода, аз чидати мазмуну мудтаво ташаккул ва такмил меёбад. Хдрчанд вобаста ба замон дар назм ва наср равия, шакл ва услубх,ои нав падид меоянд, вале дамаи онх,о аз анъанах,ои гузашта маншаъ мегиранд, ба акдцаи адабиётшиноси рус A.C. Бушмин «анъанах,ои пешина дар мардилаи нав то дарачаи нопадидии зохдри хеш махдул шуда, хдмчун вок;еияти модцй нест шаванд хам, чун омили инкишоф давом мекунанд. Ин х,олат рудеро монад, ки ба бахр чорй шуда, зохиран нест мешавад, аммо ботинан ба бахр даёт мебахшад» [50, 176]. Омузиш ва тахдику тадлили ворисият, анъана ва навоварй барин проблемам печида дар эчодиёти Мудаммадчон Радимй барои ошкор намудани модияти чараёни адабии муосир, нишон додани чустучудои гоявию мавзуй, бадеиву эстетикй, жанрию услубй, фардияти эчодии нависандагон, муайян кардани ^онуниятдои инкишофи адабиёт ахдмияти калон дорад. Бинобар ин, дар адабиётшиносии муосир, хусусан ва^тдои охир ба проблемаи анъана ва навоварй диадати чидцй дода мешавад, ки пайдоиши як кдтор тадкикотхо оид ба ин муаммо ва масъалах,ои ба он алокдманд гувох,и ин фикр шуда метавонанд.
Наели аввали адибони солх,ои 20 ва 30-юми ин давра, ба монанди Садриддин Айнй, Абугщосим Лодутй, Хдбиб Юсуфй, Пайрав Сулай-монй, Абдусалом Дех,отй, Мухдммадчон Рах,имй ва f. тамоюлх,ои асосии адабиёти шуравиро дамачониба дастгирй ва таргиб мекарданд, зеро инкдлоб хдёти сиёсй, ик,тисодй ва ичтимоии халкдои Осиёи Миёна, бахусус точиконро куллан дигаргун намуд, адибони точик бо хдмтоёни русу Fap6 робита пайдо карданд, зери таъсири адабиёти ин даврон дар адабиёти точик жанрдои роману повеет пайдо гардида, услуби реалистии тасвир кувват гирифт. Адабиёти точик ба чузъи чудонопазири адабиёти шуравй бадал шуд. Хдрчанд хдр адабиёти миллй таърих, анъана ва сабку равиях,ои махсус дошт, вале «майлу
маром ва принсшщш ягонаи гоявию эстетики, ич,тимоию идеологи, идеалдои ягонаи башардустй ондоро ба дам сахт пайваста, кулли вохдцро ба вучуд овардааст. Анъана ва дастовардх,ои бадеии асили хар адабиёти миллй сарвати тамоми адабиёти шуравй дисоб меёбад» [222, 62]. Пас аз инкилоб афкори бадеии мардуми Осиёи Миёна куллан тагйир ёфт ва ба андешаи адабиётшинос Мухдммадчон Шакурй «ин дигаргунй дар адабиёти точикй аз охири карни XIX ва ибтидои асри XX хеле кувват гирифта буд, вале чиддитарин натичадои эстетикии он дар замони баъди Октябр ба даст омаданд» [47, 14].
Тахдввулоти сиёсй ва чунбишх,ои миллию озодихох,она дар охири асри XIX ва ибтидои карни XX дар баробари дигар сохдх,о ба адабиёт низ мазмуни тоза ва кахрамонони нав ворид намуд, ки ин равия дар эчодиёти М. Радимй ба таври рушан эсос мегардад.
Табиист, ки ашъори адибони давраи аввал, амсоли М. Рах,имй аксаран хусусияти даъват, хитоба ва шиор касб карда, аз солкой бист «якбора ба ташвику таргиби хушку урён махдуд гардид. Ч,ои фикри чуянда ва чу стучу и дакикатро хулосах,ои тайёре гирифт, ки аз боло, аз родбарони «сохтмони хдёти нав» меомад» [47, 17]. Афкори адибон дар доираи муайяни маслаки х,изб тоб мехурд, ондо аз чах,орчубаи сиёсати расмй берун рафта наметавонистанд. Корномах,ои мардум вобаста ба сохтмони х,аёти нав, озодй, инкилоб, озодии занон, ташвики таълиму тарбия, ташвики бартарии сохти нав нисбат ба сохти кудна, танкид ва мазаммати рузгори пешин, васфи Ленин, ситоиши Ватан, ифшои хурофоту акибмондагй пеш аз дама дар жанрдои хурд, амсоли суруд, шеъру хитоба ва шакли баёни пуртаъсири фикр - маколах,ои публитсистй ифода меёфтанд. Ба ин маънй адиби оташинсухани он давр В. Маяковский гуфта буд: «адабиёти инкилоб аз шеър огоз шуд» [84, 142]. Ва ё Н. И. Бухарин соли 1934 хднгоми суханронй дар Анчума-ни якуми нависандагони шуравй шоиронро даъват намуд, ки ба суи чамъбаст, ба суи санъати пуриктидор, ганоманд ва гуногуну рангомез бояд рафт. Хулоса метавон кард, ки дар адабиёти он давр таблиги
сиёсй ва таргиби дастоварддои инкилоб бартарй пайдо кард, ки эчодиёти М. Радимй аз он чудо нест. «Образдо, сабку услуб ва воситадои тасвири бадеии кадима мазмуну модияти тоза пайдо кард. Адабиёт, хусусан шеър дар эчодиёти шоирон садои калби инсони озоду офаридгор ва инкилобкор гардид» [222, 63]. Яъне, адибони давраи аввали адабиёти шуравии точик, ба мисли М.Радимй суннат-дои адабиёти дазорсолаи точику форсро идома дода, хдмзамон бо истифода аз воситадои тасвири бадеии анъанавй таъбирдову образ-дои нав офаридаанд. Шеъри нав бо забони содда роич шуд. Хдтто устод Мирзо Турсунзода пешнидод менамуд, ки «ин «суханони баланд»- ро аз классикон гирифтан лозим не, балки суханони нави баландро аз даёти идотакарда пайдо кардан лозим аст» [165, 150-151]. Ба ин маънй, дарчанд М. Радимй шоири суннатгарой буд, аммо эчодиёташ аз тозакоридои даврони нав,образдои тоза, колабшиканидо дар канор набуд ва аз чониби дигар «нигоришдои навоваронаи ифротиро» намеписандид, ба кавли А. Набавй «дар шаклу сурати баё-ни фикру эдсосоташ ба танкиду сарзанишдо ва годо дугу диранги доирадои расмй нигод накарда, х,амеша дар муковимат бо нигоришх,ои навоваронаи ифротй буд ва дама умр ба сабку равиши суннатии худ, ба анъанадои шеъри хдзорсолаи форсй- точикй содик монд. Бинобар он, мо бояд уро мисли дар як эчодкори асил, ба сифати баёнгару мудофизи фарданги миллй шиносем ва кадрдонй кунем» [96]. Яъне, М. Радимй дар баробари С. Айнй, А. Лодутй, А.Мунзим, А.Х,амдй ва г. дар густариши адабу фарданги точик хидмати арзишманде намудааст. Чунки М. Радимй аз шоиронест, ки дар катори Лодутй ва Хдмдй хусусияти ташвикотии шеъри точикро дар эчодиёташ хеле барчаста ифода кардааст, лекин ин хусусият мадсули замон, мадсули даврони инкилоб ва муборизадои синфй буд, аммо назмаш шаклан ба дамон анъанадои панду насидат, ки дар адабиёти классикии мо буд, сахт алокаманд аст. «Иддаи махдуди шуарои ибтидои карни бистум баъд аз пойдор шудани сохти шуравй дар Точикистон то охири умрашон дар
чараёни «тачаддуди» шеър, яъне омиёна кардани сухани шоирона ширкат варзиданд, дарчанд баъзе аз онхо мисли Садриддин Айнй, Сиддик,ии Ачзй, Пайрав Сулаймонй, Адмадчони Хдмдй дар замони худ дар роди тадаввули шеъри точикии даврони шуравй хидмате аз худ зохир намудаанд» [208, 21]. С. А. Шуняева се навъи асосии тадкики мушаххаси проблемаи анъана ва навоварй- «омузиши муаммои ворисият дар эчодиёти адиби алодида, пажудиши анъанадои «хоса» ва тадлилу баррасии муаммои анъана ва навоварй барои як мардилаи том» - ро кайд кардааст [219, 8]. Азбаски дойр ба проблемаи анъана ва навоварй дар назми солдои бисту [87] ей [197] ва чустучудои эчодии назми имрузаи точик тадк,ик,отдои илмй ба вучуд омадаанд, интихоби типи якуми тадки^от - омузиши проблемаи анъана ва навоварй дар назми шуравии точик дар мисоли эчодиёти М. Радимй ба максад мувофик дониста шуд. Мавзуи мазкур бори нахуст ба риштаи пажудиш кашида мешавад.
Дарацаи омузиши мавзуъ. Проблемаи анъана ва навоварй серпад-лу буда, бо принсипдо, категориядо ва масъаладои гуногуни адабиёт-шиноей, аз чумла халк,ият, гуманизм, интернатсионализм, мероси адабй, робитадои адабй, ягонагии миллй ва байналмилалии адабиёт, роддои таракдиёти адабиётдои миллй, методи реализми сотсиалистй, инкишофи жанрдо, мазмуну шакл, консепсияи бадеии шахсият, хусусиятдои фардии эчодиёти адибони чудогона ва амсоли индо ало^аи чудонашаванда дорад. Аз ин ру, дар тадки^оти бунёдй ва асардои арзишманди М.Б.Храпченко [174-175], Г.И.Ломидзе [71-73], А.И.Метченко [85], И.С.Брагинский [44-45], З.Г.Османова [101-104], З.Кедрина [66] ва дигарон дар баробари тадки^и даматарафаи масъаладои мудими назария, таърихи адабиёт ва методи реализми сотсиалистй ба муаммои анъана ва навоварй дам дикдати калон дода шудааст.
Анъанаю навоварии адабиёти навин инчунин мавзуи бадей як катор мачмуадои дастачамъй карор гирифтааст [132, 133, 196].
Зарурияти омузишу тадкики проблемаи анъана ва навоварй дар адабиётшиносии точик низ бордо таъкид гардидааст. Дойр ба тарафдои гуногуни ин масъала аллакай як катор тадкикотдо, аз чумла асардои Х.Мирзозода [87], М.Шукуров [210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217], С. Табаров [148, 149, 151, 152, 153], М. Давлатов [56], Р. Мусул-монкулов [91, 92, 93, 94], С.Давронов [57], А. Сатторзода [141, 142], Х.Асозода [20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27], X. Шарифов [199, 200, 201, 202, 203, 204], А.Радмонов [127, 128, 129, 130], Ф.М.Турсунзода [161], АДа-кимов [184, 185] ба анчом расидаанд. К,обили кайд аст, ки дар тадкики проблемаи анъанаю навоварии адабиёти навини точик садми М. Шукуров калон аст. Проблемаи мазкур дар китоби «Анъана, халкият ва мадорат» ба таври махсус мавриди бадс карор нагирифта бошад дам, муаллиф зимни тадкики эчодиёти С.Айнй, М. Турсунзода ва дигар адибони точик дойр ба мавкеи анъанадои адабиёти классикии точик дар ташаккули насри реалистии имрузаи мо, адамияту накши анъанадои фолклор дар назми имруза, алокаи анъанаю навоварй, сабабдои пайдоиши умумигуй ва монанди индо як катор андешадои амики илмй ба досил овардааст. Падлудо ва чидатдои гуногуни назариявй ва амалии анъана ва навоварии адабиёти навини точик, алалхусус назми он, дар маколадои Ш.Х,усейнзода [192, 193], Р.Хр-дизода [190], С.Табаров [147, 150], З.Османова [101, 102, 103], Ю.Бобоев [38, 39] ва дигарон мавриди тадкик карор ёфтаанд.
Мудаммадчон Радимй (1901-1968) аз зумраи суханваронест, ки дар падлуи устодон Айнй ва Лодутй бо эчодиёти бои худ дар ташаккул ва инкишофи адабиёти шуравии точик садми босазое гузоштааст. У на тандо шоир, балки тарчумони боистеъдоди назми рус ва дигар халкдои собик Шуравй ва ходими намоёни санъату маданияти халки точик буд. Яке аз рукндои намоёни назми инкилобии точик М.Радимй дар давоми фаъолияти зиёда аз 40 - солаи худ мероси пурарзише ба ёдгор гузоштааст, ки дар жанрдои гуногуни лирика сурат гирифта, микдори
умумии он 13 хдзору 403 байт ё ин ки 26 дазору 806 мисраъро ташкил медидад.
Эчодиёти М. Рах,имй дануз аз охири солх,ои 30-юм дикдати адибону мунаадидонро ба худ чалб намудааст. Адиби машхури шуравй А.Фадеев яке аз аввалин касоне буд, ки услуби ба худ хос доштани шоир ва сазовори омузиш будани эчодиёти уро цайд кардааст. А.Фадеев хднгоми хондани нацшаи муфассали китоби «Таърихи адабиёти советй», ки ду со л пеш аз саршавии Чднги Бузурги Ватанй барои шиносой ба у фиристода буданд, дар кдтори Петро Панч, Рачия Кочар, Шариф Камол, Стефан Зорян, Мухтор Авезов дар китоби мазкур дойр ба даёту эчодиёти М.Рах,имй низ боби алодидаи монографй доданро лозим шуморидааст [52, 279-280]. Чунон ки В.Самад ва М.Шукуров навиштаанд, «ин гап албатта чунин маънй надорад, ки у (А.Фадеев - А.Х.) дигар адибони точикро сазовори ба таърихи мазкур дохил шудан ё сазовори монография намедонист. Аз ин навиштаи Фадеев дамин чиз мух,им аст, ки вай ба худ хос будани шеъри М. Радимиро на сифати манфй, балки додисаи мусбати мух,им мешуморад» [140, 69]. Аз адабиётшиносон С.Табаров аввалин касест, ки ба эчодиёти адиб чиддитар дахл карда, ба достони «Москвачони азиз» [147] -и у такриз навиштааст. Мунакдид зимни тахдили достон ва нишон додани комёбию норасоих,ои он дикдати ахди адабро махсусан ба забону услуби шоир чалб намудааст. Сабабхои ба хонанда завк,бахш набудани достонро дар тасвирх,ои рамзноки аз хдкдкдти вокей дур, истифодаи зиёди ташбех,у истиорах,ои сарпеч ва калимадои номафх,уми арабию архаистй медонад. Фикри дар ин такриз дойр ба забону услуби М. Радимй баёнгардида баъдтар дар маколахои Ш.Х,усейнзода, А.Мирзоев ва М.Миршакар дартарафа так,вият ва давому инкишоф ёфтааст. Аммо баъзе адабиётшиносон на тандо мукобили ин фикранд, балки бар ин назаранд, ки М.Рах,имй ба образх,ои асотирй ва афсонавй мазмуни нав илова карда, бузургй ва тавоноии халкашро дар замони тахдввулоти ичтимоии таърихи
инъикос карда буд. «Дар достони М. Радимй «Москвачони азиз» (1941) аз образу персонажной афсонавию асотирй истифода шуда бошад дам, - менависад адабиётшинос Абдучаббор Радмонов, -сужети комилан нав эчод гардидааст ва муроди дили шоирро ба завки мардум наздик овардааст» [129, 225]. Дар дамин маврид адабиётшинос Ю.Бобоев андешаи дигар дорад: «Мураккабии ашъори Радимй даргиз ба сабаби мукаллидй ё шаклпарастй нест, ки баъзедо мутаассифона ба ин садв род медиданд. Ин аз майли фалсафии суханвар ва вусъати сайри тафаккури уст, аз талаби мавзуъ ва такозои мазмуни шеърдост» [41, 557]. Абдусалом Дедотй зимни бадодидй ба эчодиёти М. Радимй уро шоири «дорой хислатдои хос» ном бурда, таъкид менамояд, ки «эчодиёти М. Радимй бо мураккабии худаш, бо дачман кал он будани худаш лоики тадкику тадлили махсус аст» [58], аз ин ру, ба риштаи пажудиши илмй кашидани падлудои гуногуни эчодиёти шоир барои муайян намудани чойгоди у дар адабиёти нави точик мусоидат ходад кард.
Х,адафи асосии рисола тадкику баррасии муаммои анъана ва навоварй дар эчодиёти М. Радимй мебошад.
Вазифаи пажу^иш иборат аст:
- дар мисоли эчодиёти М. Радимй нишон до дани раванди азхудкунии анъанадои адабиёти классикй ва назми халкД дар адабиёти шуравии точик, ошкор кардани муваффакияту камбудидои шоир дар ин раванд;
- мукаррар кардани алокаи назми М. Радимй бо ашъори шоирони классик, назми халкй, ашъори адибони муосир ва дар ин замина ошкор намудани махсусиятдои лирикаи шоир;
- нишон додани раванди таъсири вокеияти давр, омузиши тачрибадои адабии назми рус ва дигар халкдои собик Шуравй ва дар ин росто тагйир ёфтани хусусияти анъанавии ашъори М. Радимй;
- ошкор кардани чустучудои навоваронаи шоир дам дар мундарича, дам дар шакл дар мукоиса бо ашъори дигар шоирони
точик, нишон до дани мавк;еъ ва садми М. Рахдмй дар ганй гардондани поэтикаи назми адабиёти навини точик;
- зимни аз назар гузаронидани эчодиёти М. Рах,имй аз нукдаи назари анъанаю навоварй падид овардани диди нисбатан мукаммали адабии шоир, муайян кардани макоми эчодиёти адиб дар ташаккул ва инкишофи адабиёти шуравии точик, хусусан назми реалистии он.
Навгонии рисола дар он аст, ки бори нахуст муаммои анъана ва навоварй дар эчодиёти М. Рах,имй мавриди пажухдшш мушаххаси илмй карор мегирад. Эчодиёти М. Радимй то алх,ол аз чидати мундаричаву мазмуни гоявй ва баъзе масъаладои шаклу услуб то андозае омухта шуда бошад хдм, он аз нуктаи назари анъанаю навоварй мавриди тахдилу тадкдки ами^у мукаммал карор нагирифтааст. Баъзе ишорах^е, ки зимни тахдили эчодиёти шоир ва асардои чудогонаи у аз тарафи Ш.Хусейнзода, Н.Маъсумй, С.Табаров, Ю.Бобоев, Р.Мусулмонкулов ва дигарон баён ёфтаанд, мухтасар буда, гузориши масъала мебошанд. Х,ол он ки аз хдмин дидгод омухтани эчодиёти М. Радимй, аз як тараф, барои равшан намудани хусусиятх,ои хоси мундаричавию шаклии назм, чустучую бозёфтхо, комёбию нокомидои адиб ва дар ин замина таъйин кардани мак;оми эчодиёти у дар назми точик ахамияти калон дошта бошад, аз тарафи дигар, дар мисоли эчодиёти М. Рахимй ба таври мушаххас тадкдк, шудани ин масъала имкон медихдд, ки тарзу рохдои истифода ва нак;шу мавк,еи бузурги анъанах,ои адабиёти классикй, назми хал^й ва адабиёти халедои Шуравй дар адабиёти шуравии точик аён гардад, зеро осори пурбаракати адиб ба мисли осори дигар шоирони наели аввал бурду бохти як давраи калони назми шуравии точик (солдои 20-60)-ро дар худ инъикос менамояд.
Ба сифати методы асосии та^кцц тарзи тахдили таърихиву мук,оисавй истифода шуда, накш ва чойгох,и М. Рах,имй дар адабиёти точик муайян гардида, ворисияти таърихии рушди тамадцун, алокаи диалектикии наву кухда дар санъат ва дастовардхри тозаи адабиётши-
носии муосир рочеъ бар раванди адабии муосир, проблемами ворисият, анъана ва навоварй асос ёфтааст.
Асоси назариву методологии рисоларо тадк,ик,оти мухдккикони ватаниву хоричй, аз чумла Россия ва кишварх,ои собики шуравй М.Б. Храпченко, А.С.Бушмин, Г.И.Ломидзе, А.И.Метченко, И.С.Брагинский, З.Г.Османова, З.Кедрина, С. Табаров, Х.Мирзозода, М.Шукуров, Р. Мусулмонкулов, X. Асозода, X. Шарифов, А. Абдуманнонов, Ф. М. Турсунзода, X. Отахонова, А. Сайфуллоев, А.Рах,монов, А.Хдкимов ташкил додааст.
Ба сифати маводи умдаи тах^кцк, дар рисола матолиби марбут ба эчодиёти М. Радимй аз бойгоних,о, асару маколах,ои мухдккикону адабиётшиносон, хотироти хдмкорону дамсолони адиб чун сарчашмаи тахдик истифода шудааст.
Мухтавои рисоларо дар дарсх,ои тахассусй, омузиши таърихи адабиёти точик, таълифи китобдои дарсиву дастурх1ои таълимй метавон истифода бурда, дар шуъбаву факултах,ои филология ба сифати курси махсус таълим дод. Натичадои тадкикот дар хондану гузаронидани курсу семинарх,ои махсус дар факултах,ои филология манфиатнок аст ва ах^амияти рисола низ дар хдмин аст.
Хронологияи тах1к>ик1 асосан солх,ои 20- 60-уми садаи XX - ро дар бар гирифта, дангоми баррасии таъсири анъанадои назми классикй ба эчодиёти шоир ба осори адибони карндои 1Х-Х1Х дахл шудааст.
Сохтори рисола. Рисола аз мукаддима, се боб, хулоса, фехристи адабиёт ва маъхаздо иборат аст.
Дар муцаддима ахдмияту дарачаи омузиши мавзуъ баён гардида, хддафу вазифаи рисола тавзех, меёбад.
Боби якум «Баъзе масъала^ои анъана ва навоварй дар назми шуравии тоцик» ном дошта, аз се фасл иборат аст. Дар фасли аввал «Маф^ум, таъриф, мо^ият ва унсур^ои анъана ва навоварй» рочеъ ба сайри таърихии анъана ва навоварй, омилх,ои руй овардан ба
суннатдои ниёгон ва дар заминаи онх,о офаридани образдои тозаи замонавй сухан меравад.
Анъанахо аз руи меъёрх,ои тацозои хдёти ичтимоии халк, дар давраи муайяни таърихй, табиат ва имконоти худи онхо ба ду гурух,-анъанадои шоям ва ношоям так;сим шудаанд, ки дар фасли дуюми боби аввал бо номи «Таснифоти анъанаю навоварй ва алоцаи диалектикии ощо» мавриди пажудиш карор гирифтаанд.
Дар фасли сеюм «Таносуби анъана ва навоварй бо мундарица ва шакл» пажудишгар зимни чамъбасти назарх,ои мухталифи мухдкдикон ба натичае расидааст, ки таносуби анъанаю навоварй бо мазмуну шакл хдтмист. Анъанаю навоварй хдм дар мазмуну хдм дар мундарича вучуд дорад, пас, онх,о бо шакли бадей низ бояд таносуби муътадил дошта бошанд. Агар ин таносуб субъективона вайрон карда шавад, асари санъаткор щшати худро гум мекунад. Шаклро хдмон ва^т тагйир додан мумкин аст, ки барои он шароити объективй фарохдм омада бошад, ин дигаргуниро мазмуну гояи ифодашаванда талаб намояд ва барои чунин навоварй ягон асоси илмй -амалй, назариявй-эчодй мавчуд бошад.
Боби дуюми рисола «Анъана ва навоварй дар эцодиёти М. Ра^имй» унвон гирифта аз ду фасл-«Бозтоби мавзуъ^ои анъанавй дар эцодиёти М. Ра^имй» ва «Анъанаи панду уикматсарот дар эцодиёти
М. Ра^имй» иборат аст. Дар фасли аввал вобаста ба мазмуну мундарича, чидатх,ои шаклию услубй ва хусусиятдои фардй эчодиёти М. Радимй ба ду мархилаи асосй таксим шудааст; а) мархдлаи омузиш, ки он асосан аз шеъри «Тиллокамарон» огоз ёфта, такрибан то нимаи аввали солх,ои сиюм давом кардааст; б) мархдлаи камолот, ки он аз нимаи дуюми солхои сиюм cap шуда, то охири умраш давом кардааст. Мудавдик бо мисолх,ои мушаххас собит намудааст, ки мах,з дар давраи дуввум дар шаклу мундаричаи ашъори М. Радимй тагйироти сифатй ба вучуд омад.
М. Радимй дар баробари идома до дани колабх,ои шеъри суннатй, баъди устод Лох,утй яке аз аввалиндост, ки дар адабиёти даврони шуравии точик дар колаби рубой ва дубайтй ба панду дикмат руй овард, ки омилдои асосии он, мавзуъдои панду дикматдои шоир ва чойгохд онх,о дар эчодиёти М. Рах,имй дар фасли дуюми боби мазкур баррасй шудаанд.
«Масъалаи анъана ва навоварй дар поэтикаи М. Рауимй» боби сеюми рисоларо ташкил додаст. Муаллиф онро ба се фасл таксим намудааст.
Фасли аввал бо номи «Омезиши унсур^ои жанрй - зуууроти навоварй дар поэтикаи М. Ра^имй» перомуни омезиши жанрх,ои гуногун руи кор омадани навъх,ои нави шеърй, бо талаби замон ва мазмундои сиёсй каму зиёд гардидани микдори мисраъх,ои банддои шеър, омезиши навъдои мусаммат ва махлут шудани жанри мусаммат бо тарчеъбанд бах,с мекунад.
Дар фасли дуюм, ки «Та^аввулоти цофия дар ашъори М. Ра^имй» ном дорад, бо мисолх,ои мушаххас дар асоси суннатдои шеъри клас-сикй офаридани тарзх,ои нави кофиясозй дар навъх,ои гуногуни мусаммат зикр гардида, сабабх,ои тахдввулоти кофия дар ашъори М. Рах,имй дар асоси чустучу ва бах,сх,ои илмй муайян шудаанд.
Истифодаи санъатдои бадей шеърро пероста мекунад, аммо М. Радимй онх,оро на барои ороиши зох,ирии шеър, балки бахри хизмат бобати ифодаи мавзуъ, мазмун ва гояи он истифода намудааст, ки ин маънй аз мухдавои боби сеюми рисола «Санъат^ои бадей дар ашъори М. Ра^имй» бармеояд. Дар хулоса натичадои умумии тадкик ба тарики фишурда баён гардидааст.
Похожие диссертационные работы по специальности «Литература народов стран зарубежья (с указанием конкретной литературы)», 10.01.03 шифр ВАК
Лексические категории и их стилистические особенности в творчестве Лоика Шерали2007 год, кандидат филологических наук Нурмахмадов, Юсуф Шермахмадович
Таджикская детская поэзия XX в. (вопросы тематики, жанра и стиля)2006 год, доктор филологических наук Файзуллаев, Неъматджон
Лексические и стилистические особенности поэзии Накибхона Туграла2011 год, кандидат филологических наук Расулов, Сухайли Миркозиевич
Лоик Шерали и его роль в развитии таджикской поэзии второй половины XX века2011 год, кандидат филологических наук Хайётов, Нияткул Гадоевич
Мухаммадхусайни Ходжи и поэтика его газелей2010 год, кандидат филологических наук Мухиддинова, Дилбар Темуровна
Список литературы диссертационного исследования кандидат наук Худжамкулов, Абдурашид, 2013 год
1. Абдулло, Фотед. Шеъри зиндагиофарин.- Душанбе: Ирфон. 1986. -112 с.
2. Абдуллоев А. Адабиёти форсу тоник дар нимаи аввали асри XI. Душанбе: -Дониш. 1979. -285с.
3. Абдуманнонов А.М. Радимй // Энснклопедияи советии тоник.-Душанбе. 1986. Ч;.6.- С. 233-234.
4. Абдуманнонов А. Нук,таи назар.-Душанбе:Адиб. 1990. - 240 с.
5. Адабиёт адаб аст. Сармадола // Садои Шарк,. - 2011, № 2. - С. 2.
6. Айнй С. Се мактуб // Садои Шард-1977, №6.- С. 97-100.
7. Айнй С. Куллиёт. Иборат аз 15 нилд. Ч,.12 - Душанбе: Ирфон. 1976.564 с.
8. Айнй С. Куллиёт.Иборат аз 15 нилд. Ч,. 8. - Душанбе: Ирфон. 1981. -524 с.
9. Айнй С. Мунтахаби асархои илмй. Дар ду нилд. Ч,. 1-Душанбе: Дониш. 2008. -256 с.
10. Акбаров Ю. 1^исмати инсон ва к,исмати шеър. -Душанбе: Дониш. 1980,- 196 с.
11. Акбаров Ю. Шеъри эх,сос ва тафаккур.-Душанбе: Ирфон. 1985,- 240 с.
12. Акбаров Ю. Мех,ри Ватан. Душанбе: Маориф. 1989.-128 с.
13. Акбарзода Ю. Тахдик,и шеър аз дидгохи нав.- Душанбе: Адиб. 2004.-198 с.
14. Акбарзода Ю. Шеъри то^икии нимаи дуюми садаи бист. -Душанбе: Адиб. 2011.-320 с.
15. Аминзода М. Мунтахабот,- Душанбе: Ирфон. 1976. - 368 с.
16. Аминов Азим. Жанр рубай и советская лирико- философская поэзия.- Душанбе: Дониш. 1988.- 136 с.
17. Аминпур 1^айсар. Суннат ва навоварй дар шеъри муосир. Ширкати интишороти илмй ва фархднгй,- Тех,рон. 1384.-550 с.
18. Амонов Р. Рубоиёти халкд ва рамзхои бадей,- Душанбе: Дониш. 1987.- 296 с.
19. Аслонова Н. Андешахои адабй-эстетикии Садриддин Айнй.-Душанбе: Шудоиён. 2012. - С. 280-287.
20. Асозода X. Адабиёти форсй ва се шохаи он. - Душанбе: Маориф. 1991. 128 с.
21. Асозода X. Чехрахои адабй ва фархднгй: - Душанбе: Адиб. 1996.
- 208 с.
22. Асозода X. Адабиёти садаи XX - и форсии тодикй. Тахлили осори манзум. Чдлди 2, китоби аввал. - Душанбе: Сино. 1996. - 162 с.
23. Асозода X. Адабиёти Эрон дар садаи XX. - Душанбе: Пайванд. 1997,- 272 с.
24. Асозода X. Адабиёти тодик дар садаи XX. - Душанбе: Маориф. 1999.-448 с.
25. Асозода X. Саргузашти устод Лохутй. -Душанбе: Деваштич. 2008. - 300 с.
26. Асозода X. Вокеият, сиёсат ва С. Айнй. - Душанбе: Шудоиён. 2010. -212 с.
27. Асозода X. Зиндагинома ва осори Садриддин Айнй. -Душанбе: ДМТ. 2013. -188 с.
28. Асрорй В. Макоми фардбайтхо дар хаёт. - Дар кит.: Тезиси маъру-захои муаллимони факултети филологияи тодик ва Шарк- Душанбе. 1970.-72 с.
29. Афсахдод А. Суннатхои устувор ва навпардозихои эдодкор.-Душанбе: Дониш. 1989.-278 с.
30. Адамй М. Тафаккур ва хис дар шеър. - Душанбе: Адиб. 2008. -298.
31. Бабаджан Р. Рубай, поэма, драма...Беседа с корр. «Литературной газеты» В. Тюриков // Литературная газета. 1977. - 9 феврал.
32. Базарбаев М. Национальные традиции и новаторство в казахской
поэзии: Автореф. дис. ... докт. филол. наук. Алма-ата. 1969. - 24 с.
160
33. Бакоев М. Хдёт ва эдодиёти Хусрави Дедлави. -Душанбе: Дониш. 1975.-280 с.
34. Баллер Э. А. Преемственность в развитии культуры. - М.: Наука. 1969. -294 с.
35. Бедил Абдулкодир. Осор дар 8 дилд. Ч,. 2. Еазалиёт. - Душанбе: Адиб. 1991.-352 с.
36. Белинский В.Г. Полное собрание сочинений. В 13-ти т. М.: Изд-во Акад. наук СССР. 1956. Т. 10. - 474 с.
37. Бехер И. Любовь моя, поэзия. О литературе и искусстве. - М.: Худож. лит-ра. 1965.- 559 с.
38. Бобоев Ю. Дойр ба масъалаи анъана ва навоварй. - Дар кит.: Хдёт ва адабиёт. Мадмуаи маколадой танкидй-адабиётшиносй. - Стали-нобод: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1958. -С. 53-83.
39. Бобоев Ю. Анъана ва навоварй. - Дар кит.: Ю. Бобоев. М.Турсун-зода. - Сталинобод: Нашриёти АФ РСС Тодикистон. 1961. - 307с.
40. Бобоев Ю.Назарияи адабиёт.-Душанбе: Маориф. 1987.-320 с.
41. Бобоев Ю.Эстетика ва кадамдои назму насри тодик. - Душанбе: Адиб. 1988.- 603 с.
42. Бофкй, Вахдш. Мунтахаби ашъор. - Душанбе: Дониш. 1979. - 204 с.
43. Брагинский И. С. Анъанадои адабиёти форсу тодик. // Шарки Сурх. -1968. №2.- С.127-131.
44. Брагинский И.С. Исследования по таджикской культуре. К проблеме межлитературных связей народов Советского Востока.-М.: Наука. 1977.-288 с.
45. Брагинский И.С. От Авесты до Айни. Исследование по истории таджикской литературы. - Душанбе: Ирфон. 1981.- 256 с.
46. Буртин Юрий. Власть против литературы (60-е годы). // Вопросы литературы.-1994. Выпуск 11.№ 2. - С. 223 - 306.
47. Бухорой Мудаммаддон Шакурй. Нигох,е ба адабиёти тодикии
садаи бист- Душанбе: Пайванд. 2006. - 456 с.
48. Бушмин A.C. Методологические вопросы литературоведческих
исследований. Л.: Наука. 1969.- 228 с.
49. Бушмин A.C. Преемственность в развитии литературы.-Ленинград: Художественная литература. 1978.-224 с.
50. Бушмин А. С. Наука о литературе. - М.: Современник. 1980. - 334 с.
51. Вализода С. Пайванди нон. -Душанбе: Ирфон. 1981.- 240 с.
52. Горбунова E.H. А.Фадеев и проблемы многонациональной художественной литературы,- В кн.: А. Фадеев. Материалы и исследования. - М.: Художественная литература. 1977,- 670 с.
53. Гулистон. // Альманах союза писателей Таджикистана. 1959, №1,170 с.
54. Гулшани адаб. Намунадои назм. Иборат аз 5 нилд. Ч,.5. - Душанбе: Ирфон. 1980,-464 с.
55. Гамзатов Р. Гулбоги шоир // Садои Шарк;.- 1968, №10.- С. 121-125
56. Давлатов М. Газал ва анъанаи он дар энодиёти устод А.Лох,утй. -Душанбе: Дониш. 1973.-191 с.
57. Давронов С. Вазни ашъори Абулк,осим Лох,утй. Оид ба проблемаи анъана ва навоварй дар назми советии тоник. Душанбе: Дониш. 1974.- 164 с.
58. Дех,отй А. Шоири дорой хислатх,ои хос // Маданияти Тоникистон. 1981. -5 май.
59. Джусойти Н. Только мудрое и человечное...//Литературная газета. 1964. -9 июл.
60. Домгонй Манучехрй. Мунтахабот. - Душанбе: Дониш. 1974. - 96 с.
61. Дусти мо, бародари мо. Рузх,ои адабиёт ва санъати Тоникистон дар Узбекистан. Тошкент: Нашриёти адабиёти бадей ва санъати ба номи Гафур Гулом. 1981. - 166 с.
62. Зеднй Т. Санъати сухан. - Душанбе: Ирфон. 1978. - 328 с.
63. Иржи Бечка. Об одной встрече с Мухаммаджоном Рахими //Памир. 1982, №6. - С.79-80.
64. Исаковский М. О поэтах, о стихах, о песнях. - 2-е изд. доп. - М.: Современник. 1972. - 430 с.
65. Карпов А. С. Стих и время. - М.: Наука. 1966.- 404 с.
66. Кедрина 3.Главное - человек. Некоторые черты соврем, реализма. -М.: Советский писатель. 1972,- 406 с.
67. Краткий словарь литературоведческих терминов. - М.: Просвещение. 1978.-223 с.
68. Кулиев К. Так растет и дерево. - М.: Современник. 1975.- 464 с.
69.1^аноат М. Сардуи сабз. - Душанбе: Ирфон. 1975. -176 с.
70. Лахути А. Моя работа-это долг солдата революции// Советская литература Народов Средней Азии. 1933, № 3 (5). Москва-Ташкент. -С. 156-158.
71. Ломидзе Г.И. Единство и многообразие. -М.: Советский писатель. 1960. - 527 с.
72. Ломидзе Г. И. Интернациональный пафос советской литературы, -М.: Советский писатель. 1970.-336 с.
73. Ломидзе Г. И. Чувство великой общности: Статьи о сов. многонац. лит.- М.: Советский писатель. 1978. - 271 с.
74. Лодутй А. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд. Ч,.1.- Сталинобод: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1960. - 254 с.
75. Лох,утй А. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд. Ч,.2.-Сталинобод: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1961.- 444 с.
76. Лох,утй А. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд. Ч,.3. - Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1961. - 276 с.
77. Лох,утй А. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд. Ч,.6. - Душанбе: Нашриёти
давлатии Тодикистон. 1963. - 336 с.
78. Луначарский А. В. Собрание сочинений. В 8-ми т. - М.: Художественная литература. 1964. Т. 2. - 702 с.
79. Луначарский А. В. Собрание сочинений. В 8-ми т.- М.: Художественная литература. 1967. Т. 7.-736 с.
80. Масъаладои филологияи тодик. Мадмуаи маколадо.- Душанбе: УДТ. 1974. - С. 118-130.
81. Мадорати эчодии Мирзо Турсунзода. Мачмуаи маколах,ои илми. -Душанбе: УДТ. 1981.-99 с.
82. Маъсумй Н. Мухдммадчон Рах,имй. - Сталинобод: Нашриёти дав-латии Точикистон. 1961,- 88 с.
83. Маъсумй Н. Ч,ах,онбинй Ва мадорат. -Душанбе: Ирфон. 1966. - 268 с.
84. Маяковский В. В. Полное собрание сочинений. В 13-ти т. - М.: ГИХЛ. 1959. Т. 12.-716 с.
85. Метченко А.И. Кровное, завоеванное. Из истории советской литературы.-М.: Советский писатель. 1971.- 472 с.
86. Мирзо Р. Мактуби кушода // Адабиёт ва санъат. 1986. - 10 июл.
87. Мирзо-заде Х.М. Основные вопросы идейно - эстетического развития таджикской советской поэзии двадцатых годов: Автореф. дис.... докт. филол. наук. Душанбе. 1968.-144 с.
88. Миршакар М. Куллиёт. - Душанбе: Ирфон. 1974. Ч,.3.- 416 с.
89. Миршакар М. Ёди ёри мехрубон. - Душанбе: Ирфон. 1979. - 282 с.
90. Миршакар М. Чун мудаббат зинда хохдд монд //Маориф ва маданият. 1980. - 20 апрел.
91. Мусулмондулов Р. Асрори сухан. - Душанбе: Ирфон. 1980. -152с.
92. Мусулмондулов Р. Анъана ва навоварй. - Душанбе: Ирфон. 1985. - 114 с.
93. Мусулмонк,улов Р.Назарияи чинсхо ва жанрх,ои адабй.-Душанбе: Маориф. 1987,- 88 с.
94. Мусулмониён Р.Назарияи адабиёт.-Душанбе:Маориф. 1990.-334с.
95. Мушфикд Абдурахмон. Мунтахабот. - Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1958. - 304 с.
96. Набавй А. Шоири со дик ба суннатх,о // Адабиёт ва санъат. 2001.-29 июн.
97. Набавй А. Ч,анги ватанй ва афкори адабии точикй,- Душанбе:
Маориф ва фархднг. 2010.- 132 с.
98. Нишот Сайд Мудаммад. Зеби сухан ё илми бадей порей. Тех,рон. 1342.-397 с.
99. Новаторство современного искусства. Редакционние заметки на полях анкеты // Памир. 1976. № 12. - С.55-68.
100. Нуриллоева М.Н. Традиция и новаторство в газелях Соиби Таб-рези. Автореф. дис.... канд. филол. наук. - Душанбе. 2006. - 23 с.
101. Османова 3. Г. Проблемы традиций и новаторства в советской таджикской поэзии.-Социалистический реализм в литературах народов СССР. - М.: Изд-во Акад. наук СССР. 1962.- 366 с.
102. Османова 3. Г. Героико - романтическая традиция и современность: О национальном начале в персидско-таджикской литературе. - В кн.: Проблемы развития литератур народов СССР. Сборник статей. - М.: Наука. 1964,- 423 с.
103. Османова 3., Хитарова С. Традиционные образы в современном искусстве. - Пути развития советской многонациональной литературы. - М.: Наука. 1967,- 319 с.
104. Османова 3. Г. Художественная консепция личности в литературах Советского Востока. - М.: Наука. 1972. - 268.с.
105. Очерки таърихи адабиёти советии то дик.- Сталинобод: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1956. К,исми 1,- 312с.
106. Очерки таърихи адабиёти советии тодик,- Сталинобод: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1957. Кдсми 2,- 522 с.
107. Панду дикмат. Гирдоваранда Фозилов М. -Душанбе: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1963.-480 с.
108. Пархоменко М.Н. Горизонты реализма: о традициях и новаторстве в советской литературе.-М.:Сов. писатель. 1960.-527с.
109. Рахими М. Санам. С таджикского перевод С. Липкина.- Сто лучших стихотворений поэтов народов СССР. - М.: ГИХЛ. 1963.-С.177-179.
110. Радимзода М. Об агар сад пора гардад боз бо дам ошно // Точи-кистони Сурх. 1929. - 21 январ.
111. Радимй М. Иди чавонии Ватан //Шарди Сурх. 1940, № 6-7. - С. 9
112. Радимй М. Шеърдои интихобкардашуда.- Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1940.- 192 с.
113. Радимй М. Марг ба марг, хун ба хун.-Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1943. - 35 с.
114. Радимй М. Ба душман берадм бош! -Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1944. - 46 с.
115. Радимй М. Фирузй. - Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1947,- 88 с.
116. Радимй М. Кишвари заррин. - Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1948.-74 с.
117. Радимй М. Роди равшан. -Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1952.-268 с.
118. Радимй М. Тиллои точик. -Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1958. -212 с.
119. Радимй М. Рубоиёт.- Душанбе: Ирфон. 1965.-176 с.
120. Радимй М. Рубоиёт // Маориф ва маданият.1966,- 24 сентябр.
121. Радимй М. Шарораи човид.- Душанбе: Ирфон. 1967.-530 с.
122. Радимй М. Хдйкале аз лаъл. -Душанбе: Ирфон. 1971.-340 с.
123. Радимй М. Ашъори мунтахаб. Иборат аз 3 чилд. Ч,.1. - Душанбе: Ирфон. 1978.-272 с.
124. Радимй М. Ашъори мунтахаб. Иборат аз 3 чилд. Ч,.2.-Душанбе: Ирфон. 1980.-296 с.
125. Радимй М. Ашъори мунтахаб. Иборат аз 3 чилд. Ч|.3.-Душанбе: Ирфон. 1982.-304 с.
126. Радмон Шодзамон. Тадаввули водиддо ва созмони жанрдои лирики дар назми форсу точик.-Душанбе: Пайванд. 2010.-310 с.
127. Радмонов А. Пиндордои асотирй дар адабиёти точикй. Мачмуаи
маколадо. -Душанбе: Диловар-ДДМТ. 1999. - 196 с.
128. Радмонов А. Назария ва сайри таърихии устурасозии форсй-тодикй.-Душанбе: Дониш. 1999.- 220 с.
129. Рах,монов А. Заминах,ои асотириву маросимй дар адабиёти нимаи аввали садаи XX.- Душанбе:Маориф ва фархднг. 2004.-296 с.
130. Рах,монов А. Шамсидцин Шохин ва анъанаи газалсарой дар адабиёти то дики нимаи дуюми асри XIX ва аввали асри XX.-Душанбе: Маориф ва фарданг. 2006.-214 с.
131. Радабй М. Таърихи танкид ва адабиётшиносй.-Душанбе: Адиб. 1997.-207 с.
132. Русская советская поэзия. Традиции и новаторство (1917-1945). Сб. статей. - Л.: Наука. 1972.-380 с.
133. Русская советская поззия, Традиции и новаторство (1946-1975). Сб. статей. - Л.: Наука. 1978,- 285 с.
134. Рустами Ваххоб. Мавзуи истикдоли миллй дар осори устод Тур-сунзода // Адабиёт ва санъат. 2011,- 8 сентябр.
135. Рустами Вахдоб. Адабиёт ва фарданги миллй.-Душанбе: Адиб. 2012. -224 с.
136. Рудакй. Ашъор. -Душанбе: Адиб. 2007,- 416 с.
137. Сабзаи навхез. Мадмуаи шеърхо.-Тошканд - Сталинобод: Нашри-ёти давлатии Тодикистон. 1930.-76 с.
138. Сайфуллоев А. Акидах,ои адабии Ленин ва адабиёти тодик. -Душанбе: Ирфон. 1973,- 296 с.
139. Самад Валй. Пайвандхои адабй чун омили мухдми инкишофи адабиёт. -Душанбе: Ирфон. 1976.- 24 с.
140. Самад Валй. Тушаи хдмдилй,-Душанбе: Адиб. 1989. - 208 с.
141. Сатторзода Абдунабй. Кухда ва нав.-Душанбе: Адиб. 2004,- 254 с.
142. Сатторзода Абдунабй. Такмилаи бадеъи форсии тодикй (дар заминаи навиштахои пешиниён ва имрузиён).- Душанбе: Адиб. 2011.-380 с.
143. Сиистонй Фаррухй. Девон. Бо кушиши Мудаммаддабири Сиёкй,-
Техрон: Сипехр. 1335 -и шамсй. - 510 с.
144. Сирус Б. !^офия дар назми точик. - Сталинобод: Нашриёти давла-тии Точикистон. 1955.- 187 с.
145. Словарь литературоведческих терминов.-М.:Просвещение. 1974.512 с.
146. Сухдйлй Ч,. Таронаи Зафар.-Сталинобод: Нашриёти давлатии Точикистон. 1933. -51 с.
147. Табаров С. Москвачони азиз // Точикистони Сурх. 1945. - 18 ноябр.
148. Табаров С. Х,аёт, адабиёт, реализм. Китоби якум. - Душанбе: Ирфон. 1966. - 322 с.
149. Табаров С. Симои човидонии пешво дар адабиёти точик.-Душан-бе: Ирфон. 1970.-264 с.
150. Табаров С. Адабиёти советии точик - зодаи Октябр //Ахбороти АФ РСС Точикистон, шуъбаи фанх,ои чамъиятй. 1977, №4.-С.64-69.
151. Табаров С. Х,аёт, адабиёт, реализм. Китоби дуюм. -Душанбе: Ирфон. 1978. - 224 с.
152. Табаров С. Дастури таълимй дойр ба назарияи танкдди адабй. К,исми 1. - Душанбе: УДТ. 1980. - 80 с.
153. Табаров С. Пайрав Сулаймонй. Очерки хдёт ва эчодиёт. - Душанбе: Дониш. 2012,- 538с.
154. Таърихи адабиёти советии точик. Иборат аз 6 чилд, Ч..1. -Душанбе: Дониш. 1984. - 356 с.
155. Тимофеев Л.И., Венгров Н. Краткий словарь литературоведческих терминов.-М.: Гос. учебно-педагогическое из-во Министерства просвещения РСФСР. 1963,- 192 с.
156. Толстой Л.Н. - Полное собрание сочинений. - М.: Гос. изд. худ. лит. 1951. Т. 30.- 608 с.
157. Тодир Бобо. Мунтахаби ашъор,- Душанбе: Нашриёти давлатии Точикистон. 1963.-78 с.
158. Традиции и новаторство. Краткая литературная энциклопедия. -М.: Советская энциклопедия. 1972. Т. 7.-1008 с.
159. Турсун-заде М. За священные традиции. - День поэзии Таджикистана. -Душанбе: Таджикгосиздат. 1962,- 276 с.
160. Турсун-заде М. Едем к братьям. //Литературная Россия. 1965. 18 июн.
161. Турсун-заде Ф.М. Художественные традиции и прогресс искусства. - Душанбе: Ирфон. 1976. - 128 с.
162. Турсунзода М. Барои назми пешкадам. // Шарки Сурх. 1954, №12.-С. 90-107.
163. Турсунзода М. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд, Ч,. 1. -Душанбе: Ирфон. 1971. - С. 41-42.
164. Турсунзода М. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд, Ч,. 2.-Душанбе: Ирфон. 1971.- 336 с.
165. Турсунзода М. Мадорат ва дисси масъулият. // Садои Шарк- 1972, №4. - С. 150-151.
166. Турсунзода М. Куллиёт. Иборат аз 6 дилд. Ч,.3.- Душанбе: Ирфон. 1979,-432 с.
167. Фирдавсй Абулкосим. Шохдома. Иборат аз 9 дилд. Ч,.2. - Душанбе: Адиб. 1987.- 320 с.
168. Фирдавсй Абулкосим. Шохдома. Иборат аз 9 дилд. Ч,.4.-Душанбе: Адиб. 1988.-408 с.
169. Фирдавсй Абулкосим. Шохдома. Иборат аз 9 дилд. 4^.5.-Душанбе: Адиб. 1989,-494 с.
170. Фозилов М. Фархднги зарбулмасал, макол ва афоризмх,ои тоди-кию форсй. Иборат аз 2 дилд.Ч,. 2. -Душанбе: Ирфон. 1977,- 584 с.
171. Фолклори тодик. - Сталинобод: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1957.-454 с.
172. Фурманов Д.А. - Сочинения. В 3- х т.- М.: Гослитиздат. 1952. Т. 3.
-280 с.
173. Хади-заде Р. Всегда ли плодотворна тардиция? // Дружба наро-
дов,- 1974, №9. - С. 255 -263.
174. Храпченко М. Творческая индивидуальность писателя и развитие литературы. - М.: Художественная литература. 1977,- 448 с.
175. Храпченко М. Художественное творчество, действителность, человек.-М.: Советский писатель. 1978. - 367 с.
176. Худжамкулов А. Некоторые вопросы традиции и новаторства в лирике М.Рахими. -Душанбе: ТГУ. 1979. - С. 115-116.
177. Хучандй Камол. Девон. - Душанбе: Адиб. 1995. - 672 с.
178. Хучамкулов А. Баъзе масъаладои навоварй дар шакли назми С.Айнй // Ахбороти АФ РСС Точикистон, шуъбаи фанх,ои чамъиятй. 1978, №2.-С.74-80.
179. Хучамкулов А. Омезиши жанрдои адабй - зухуроти навоварй Материалдои конференсияи республикавии илмй - назариявии олимон ва мутахассисони чавони Точикистон. -Душанбе: УДТ. 1979,- С.111-113.
180. Хучамкулов А., Саидов С. Назари устод Айнй ба анъана ва навоварй. // Образ ва мадорат. Мачмуаи илмй. Душанбе: Института давлатии педагогии ш. Душанбе ба номи Т.Г.Шевченко. 1979.- С. 127-136.
181. Хучамкулов А. Дар бораи жанри «Ба зиёрати додй»-и М. Рахимй // Ахбороти АФ РСС Точикистон, шуъбаи фанх,ои чамъиятй. 1981, №1.- С.68-73.
182. Хучамкулов А. Хдёт ва эчодиёти Мухдммадчон Рахдмй. Душанбе, 1981,- 16с.
183. Хучамкулов А. Рах,имй Мухдммадчон // Энциклопедияи адабиёт ва санъати точик. Иборат аз 3 чилд. 4,3.-Душанбе. 2004.-С.45-46.
184. Хдкимов А. Тахаввулоти аруз дар назми имруз // Садои Шарк-1975, №4,- С. 124-136.
185. Хдкимов А. Шеър ва замон: Масъаладои инкишофи назми муо-сири точик,- Душанбе: Ирфон. 1978.-254 с.
186. Хдмдй А. Мачмуаи асарх,о. -Душанбе: Нашриёти давлатии Точи-
кистон. 1963.- 224 с.
187. Хдмроев Ч,. Таърихи танкиди адабй.-Душанбе: Ирфон.2008,- 435 с.
188. Хдлолй Бадриддин. Базалнёт.- Душанбе: Ирфон. 1970. - 252 с.
189. Х,одизода Р., Шукуров М., Абдудабборов Т. Фархднги истилох,о-ти адабиётшиносй. - Душанбе: Ирфон. 1966.-188 с.
190. Хрдизода Р. Анъана ва навоварй (Андешахо). - Дар кит.: Масъалахои адабиёти муосири тодик. Мадмуаи маколахо - Душанбе: Ирфон. 1970,- 416 с.
191. Хусайнй Атоулло Махмуд. Бадоеъ-ус-саноеъ. Бо сарсухан, тавзе-хот ва тахрири Р. Мусулмонкулов.-Душанбе : Ирфон. 1974.-224 с.
192. Хусейнзода Ш. Дар бораи баъзе майлхо дар шеъри муосири тодик. -Масъалахои адабиёти муосири тодик: Мадмуаи маколадо. -Душанбе: Ирфон. 1970.- 416 с.
193. Хусейнзода Ш. Шеъри классикй ва масъалаи шакли нав. - Дар. кит.: Масъалахои забон ва адабиёт.- Душанбе: УДТ. 1975. - 316 с.
194. Чернышевский Н.Г. Баргузидаи афкор // Садои Шарк. 1978, №7. -С. 128-139.
195. Чернышевский Н.Г. Очерки гоголевского периода русской литературы. Полн. собр. соч. Т.З.- 309 с.
196. Чустучухои эдодй дар адабиёти хозираи тодик.- Душанбе: Дониш. 1980.-170 с.
197. Шадикулов X. Черты новаторства таджикской советской поэзии 30-х годов (1929-1941) гг. Автореф. дис.... канд. филол. наук.-М.: 1977. -26 с.
198. Шарифзода X. Сездах макола.- Душанбе: «Офсет Империя». 2013,- 272 с.
199. Шарифов X. Муаммохои кофия // Маориф ва маданият. 1973.- 3 апрел.
200. Шарифов X. Услуб ва камолоти сухан.- Душанбе: Ирфон. 1985.176 с.
201. Шарифов X. Савти Адам. Назаре ба ахвол ва ашъори Муъмин
Кдноат. - Душанбе: Хазинаи адабиёти Тодикистон. 2002. -208 с.
202. Шарифов X., Тоиров У. Назмшиносй. - Душанбе: Х,умо. 2005. -384 с.
203. Шарифов X. Суннатдои адабй.- Душанбе: Деваштич. 2007.-260 с.
204. Шарифов X. Сухан аз адабиёти миллй. Мадмуаи маколахр.-Душанбе: Пайванд. 2009,- 476 с.
205. Шералй Л. Нушбод. - Душанбе: Ирфон. 1971.-128 с.
206. Шерозй Саъдй. Мунтахаби газалиёт. - Душанбе: Ирфон. 1977.448 с.
207. Шерозй Саъдй. Куллиёт. Иборат аз 4 дилд. Ч,.3. -Душанбе: Адиб. 1990. -368 с.
208. Шеърдуст Алиасгар. Чашмандози шеъри имрузи тодик. -Душанбе: Адиб. 1997.- 272 с.
209. Шохдн Шамсиддин. Ашъори мунтахаб.-Душанбе: Нашриёти дав-латии Тодикистон. 1960,- 368 с.
210. Шукуров М. Анъана, халкият, махорат. Мадмуаи маколахо. -Душанбе: Нашриёти давлатии Тодикистон. 1964.-231 с.
211. Шукуров М. Диди эстетикии халк ва насри реалистй. - Душанбе: Ирфон. 1973.- 160 с.
212. Шукуров М. Таърихи ягонагй ва гуногунй // Садои Шарк. 1975, №6,- С.145-150.
213. Шукуров М. Пахдух,ои тадкики бадей. - Душанбе: Ирфон. 1976.272 с.
214. Шукуров М., Акбаров Ю. Анъана ва навоварй.-Душанбе: Ирфон. 1976,- 34 с.
215. Шукуров М. Пайванди замондо ва халкдо. - Душанбе: Ирфон. 1982.- 224 с.
216. Шукуров М. Аз пайи дарёфти фах,миши нав //Садои Шарк. 1990, №7. С.105.-113.
217. Шукуров М. Мактаби одамият.- Душанбе: Адиб. 1991. - 272 с.
218. Шукухд. А. Кучабоги ошикон. -Душанбе: Ирфон. 1984.-336 с.
219. Шуняева С. А. Проблема традиции и новаторство в русской советской лирике 60- х - начало 70-х годов: Автореф. дис....канд. филол. наук . - М.: 1978.- 28 с.
220. Шучоъ Шах,обуддин. Бозтоби анъана дар эчодиёти Мирзо Тур-сунзода. -Душанбе: Дониш. 2011. -170 с.
221. Щепилова Л. В. Введение в литературоведение. -2-е изд. исправ. и доп. -М.: Высщая школа. 1968. -376 с.
222. Энциклопедияи адабиёт ва санъати точик. Иборат аз 3 чилд. Ч- 1--Душанбе. 1988.-543 с.
223. Энциклопедияи адабиёт ва санъати точик. Иборат аз 3 чилд. Ч-2.-Душанбе. 1989.- 559 с.
224. Энциклопедияи адабиёт ва санъати точик. Иборат аз 3 чилд. Ч.З.Душанбе. 2004,- 524 с.
225. Энсиклопедияи советии точик. Ч- 1 Душанбе. 1976. - 666 с.
226. Энциклопедияи советии точик. Ч- 7.- Душанбе. 1987- 659 с.
227. Юнусов М. Проблема традиции и новаторства в узбекской советской поэзии: Автореф. дис....док. филол. наук. - Ташкент. 1967.-53 с.
228. Юсуфй X,. Сатрхои нотамом. Китоби 1.- Душанбе: Адиб. 1987.-336 с.
229. Юсуфй X,. Сатрхои нотамом. Китоби 2.- Душанбе: Адиб. 1987.-256
Обратите внимание, представленные выше научные тексты размещены для ознакомления и получены посредством распознавания оригинальных текстов диссертаций (OCR). В связи с чем, в них могут содержаться ошибки, связанные с несовершенством алгоритмов распознавания. В PDF файлах диссертаций и авторефератов, которые мы доставляем, подобных ошибок нет.